Wszystko, co warto wiedzieć o humektantach:

HUMEKTANTY

Substancje silnie higroskopijne, dobrze rozpuszczalne w wodzie, zaliczane do nieokluzyjnych składników nawilżających w kosmetyku, mają zdolność do trwałego wiązania i zatrzymywania wody z otoczenia – ich zadaniem jest zwiększenie ilości wody w warstwie rogowej naskórka (co sprawia, że skóra staje się bardziej nawilżona, elastyczna i napięta), są niekomedogenne (nie zatykają porów skóry). Przy wilgotnym powietrzu pobierają wodę z otoczenia – co powoduje puszenie włosów, natomiast przy suchym – oddają wodę do otoczenia, przez co następuje wysuszenie włosów. Aby zapobiec odparowywaniu wody należy zabezpieczyć je emolientami.

SPIS PRZYKŁADOWYCH HUMEKTANTÓW

> Mają działanie nawilżające. > Powinny być łączone z emolientami. Humektanty nawilżają, ale potrzebują zatrzymania tej wilgoci. > Lub z wielko- cząsteczko-wymi proteinami. > Humektanty a punkt rosy: ograniczyć ich stosowanie, gdy jest za sucho/zbyt wilgotno. Dobrze zachowują się, gdy punkt rosy wynosi optymalnie 4 – 16 stopni celsjusza. > Humektanty mogą najbardziej szkodzić stosowane w produktach niespłukiwanych z włosów, gdyż pod wpływem niekorzystnej pogody (patrz punkt rosy) będą oddziaływać na ich łuski, np. otwierając je i powodując puszenie. > Jeśli używane są za rzadko: włosy stają się suche, matowe, łamliwe. > Jeśli stosowane są za często: powosują strączkowanie włosów, brak objętości, zaczynają się ciągnąć jak guma.

- Propylene Glycol (1,2-propanodiol, glikol propylenowy) - 1, 2, 6 Hexanetriol (1,2,6-trihydroxyhexane) - Butylene Glycol (butanodiol, glikol butylenowy) - Dipropylene Glycol (oxybis propanol) - Hexylene Glycol (glikol hexylenowy – substancja powierzchniowo czynna, hydrofilowa substancja nawilżająca) - Hexanediol (Hexamethylene Glycol, 1, 6-Hexylene Glycol – szeroko stosowany w przemyśle produkującym polyester, polyurethane) - Glycerin (gliceryna) - (X) Triethylene Glycol - TEG (glikol trietylenowy, glikol trójetylenowy) (Z czego: glikol etylenowy jest szkodliwy - Glikol etylenowy w organizmie jest metabolizowany przez dehydrogenazę alkoholową do aldehydu glikolowego, kwasu glikolowego, kwasu glioksalowego i kwasu szczawiowego. W przebiegu zatrucia dochodzi do rozwoju kwasicy metabolicznej, a także uszkodzenia nerek, wątroby i mózgu, w razie połknięcia – śmierć, Tworzenie się wyższych glikoli jest nieuniknione ze względu na szybszą reakcję tlenku etylenu z glikolami etylenu niż z wodą. Najważniejszą zmienną procesu jest stosunek wody do tlenku, co pozwala na zmniejszenie ilości tworzącego się DEG i TEG poprzez stosowanie dużego nadmiaru wody) - Erythritol (erytrytol, E968, stosowany jako substancja słodząca, nie powoduje próchnicy zębów) - Caprylyl Glycol (glikol kaprylowy, działanie kosmetyczne: emolient, w kosmetyku: kumektant, ma zdolność polisacharyd – wielocukier, o rozgałęzionym łańcuchu, zbudowany z cząsteczek alfa-D-glukozy) - Sorbitol (sugar alcohol, D-glucytol, Alkohol heksahydroksylowy o wzorze C6H14O6, otrzymywany z glukozy, Sorbitol pierwszy raz został znaleziony w dojrzałych owocach jarzębiny Pyrus aucuparia, zwiększa kleistość preparatów, pełni rolę rozpuszczalnika dla innych substancji hydrofilowych w kosmetyku, dodawany do produktów do higieny jamy ustnej – słodki smak) - Sodium Hialuronate (sól sodowa kwasu hialuronowego, hialuronian sodu) - Mannitol (mannit, organiczny związek chemiczny, polihydroksylowy alkohol cukrowy) - Hydromanil (skład według INCI: Aqua 50 - 70 % Propylene Glycol 14 – 22% Glycerin 10 - 16% Hydrolyzed Caesalpinia Spinosa Gum 5 – 7% Caesalpinia Spinosa Gum 1,0 - 2,0% Konserwanty: Phenonip 0,5 %) - Niacinamide (niacynamid, amid kwasu nikotynowego, witamina B3, witamina PP, antyoksydant, substancja wybielająca) - NMF (Natural Moisturising Factor – W skład NMF-u wchodzą: aminokwasy (40%), kwas piroglutaminowy (PGA) i jego sól sodowa (12%), mocznik (7%), amoniak, kwas moczowy, glikozamina, kreatynina (1,5%), jony (Na+, Ca2+, Mg2+, K+, P3+, Cl-), sole kwasu mlekowego, cytrynowego i mrówkowego) - Żel lniany (siemię lniane – nasiona lnu zwyczajnego, Linum usitatissiumum, kąpiele z siemienia zalecane na AZS, przepis na żel: 2 łyżki siemienia lnianego zalać 2 szklankami wody, gotować 10-15 minut na małym ogniu, co jakiś czas mieszając, gorący płyn przecedzić przez sitko, nasiona można rozcierać łyżką, by uzyskać jak najwięcej płynu, po lekkim ostudzeniu jest gotowy do użycia, można przechowywać do 2 tygodni w zamkniętym pojemniku w lodówce, maska z żelu lnianego: nałożyć na umyte, mokre włosy, nałożyć czepek na 30 minut i owinąć ręcznikiem, spłukać – siemie lniane może powodować usztywnienie włosów) - Witaminy A i E (ich obecność w maskach i odżywkach lekko usztywnia włosy, chemiczne są uznane jako substancje rakotwórcze, uszkadzają również strukturę genetyczną komórek. PEG/PPG-i wnikają wgłąb skory i czynią ją bardziej "przepuszczalną" dla innych substancji czyli również wrażliwszą na zanieczyszczenia w powietrzu i drażniące substancje w kosmetykach. W liscie składników wyżej wymienione glikole mają w swej nazwie przedrostek PEG lub PPG) (patrz podział PEG poniżej; dział Humektanty) - Lactic Acid (kwas mlekowy) - Sodium Lactate (mleczan sodu, sól sodowa kwasu mlekowego) - Aloes (Aloe Barbadensis, Aloe Vera, Aloes jest podobną do agawy rosliną pustynną. Juą 1000 lat temu Indianie używali paski wycięte z liscia aloesu jako środek leczniczy na rany i podrażnienia. Naukowo zostało udowodnione nie tylko antymikrobowe działanie soku aloesowego ale również jego działanie przyspieszające regenerację i tworzenie się nowych komórek skóry. Aloes jest pomocny w leczeniu trądziku. Jest wskazany do przemywania skóry przy stanach zapalnych i ropnych. Ma również działanie nawilżające i zmiękczające skórę. Sok aloesowy zawiera wiele soli mineralnych, kwasy organiczne, witaminy i enzymy)

przechodzenia w głąb skóry) - Phytantriol (alkohol (polyol-alkohol wielowodorotlenowy, poliol) - Beeswax (Ester alkoholi C30-50 i kwasów tłuszczowych z wosku pszczelego, pośrednie działanie nawilżające, emolient. - Urea (mocznik, w stężeniach do 10 proc.) - Panthenol (Prekursor witaminy B5 (kwasu pantotenowego), prowitamina B5. Pantenol po wniknięciu w skórę jest przekształcany do kwasu pantotenowego. Oba związki wykazują to samo działanie biologiczne. Witamina B znajduje się w każdej żywej komórce) - Sodium PCA (piroglutaminian sodowy, Sól sodowa kwasu piroglutaminowego) - Hyaluronic Acid (glikozoaminoglikan (rodzaj polisacharydu) - Inositol (inozytol, (cykloheksanoheksaol, łac. Myo-Inositolum, nie jest witaminą, mimo że błędnie nazywają go witaminą B8, składnik napojów energetyzujących, obniża również ciśnienie tętnicze powstałe w skutek stresu) - Glycogen (glikogen, a nadmiar wysusza) - Polyglyceryl Sorbitol/Sorbitol (E420, sorbit, glucitol, D-Glucitol, polymer with 1,2,3-propanetriol, C6H8(OH)6 – organiczny związek chemiczny z grupy cukroli, alkohol heksahydroksylowy; bezbarwna substancja krystaliczna o słodkim smaku, dobrze rozpuszczalna w wodzie. Otrzymywany jest poprzez redukcję glukozy. Stosowany jako dodatek do żywności E420 - posiada słodki smak, dlatego stosowany jest również w produktach do higieny jamy ustnej w celu polepszenia smaku. Sorbitol pierwszy raz został znaleziony w dojrzałych owocach jarzębiny Pyrus aucuparia) - Glucose (glukoza) - Fructose (fruktoza) - Isoceteth – x (3-10, 20 - Alkohol izocetylowy oksyetylenowany 20 molami tlenku etylenu – substancja myjąca, 30) - Isolaureth – x (3-10, 20, 30) - Laneth – x (5-50) - Laureth – x (1-30, 6 - Alkohol laurylowy oksyetylenowany 6 molami tlenku etylenu, substancja zwilżająca, emulgator O/W) - Steareth – x (4-20) - Trideceth-x (5-50) - (X) PEG – x (Polyethylene Glycol, glikole polietylenowe (PEG) i glikole polipropylenowe (PPG) są używane w kosmetykach głównie jako emulgatory i tensydy. Do produkcji PEG-ów i PPG-ów używany jest bardzo trujacy gaz - etylenoksyd. PEG-i czesto są zanieczyszczone dioksanem (czyli eterem) lub zawierają nieprzereagowane cząsteczki etylenoksydu. Te związki - Honey (miód, Mel) - Xylitol (cukier alkoholowy z drzewa brzozy, stosowany jako słodzik) - Zea Mays (Corn, skrobia kukurydziana. Jest jednym z najszerzej stosowanych organicznych wypełniaczy kosmetycznych – podobnie więc jak puder ryżowy, nie jest „minerałem”, choć często znaleźć ją można w kosmetykach całkowicie mineralnych. Znajduje się w wielu kosmetykach gotowych, szczególnie w pudrach matujących. Skrobia kukurydziana jest półprzeźroczysta, w zależności od odmiany ma barwę od białej do żółtawej. Ma silne właściwości adsorpcyjne, doskonale wchłania sebum i wilgoć ze skóry.

PEG

- Emulgatory są składnikami kosmetyków, które są odpowiedzialne za łączenie się olejów z wodą. Producenci naturalnych kosmetyków stosują związki pochodzenia naturalnego, np. estrów gliceryny, zaś producenci kosmetyków konwencjonalnych
w celu nadania kremom i balsamom właściwej konsystencji zazwyczaj używają dużo

tańszych surowców syntetycznych zwanych PEG (Polyethylene Glycol).

Glikol polietylenowany jest polimerem glikolu etylenowegoo ogólnym wzorze
HO-[-CH2-CH2-O-]n-H gdzie n wynosi od 4 do 120. Największe zastosowanie znalazły gęste ciecze o masie cząsteczkowej od 200 do 600.

- Poza kosmetykami ma takie zastosowania jak: dezynfekcja zabytków, przypraw, materiałów siewnych i spożywczych (pod warunkiem, że ich wilgotność nie przekracza 16%), używany jest także w produkcji między innymi folii, rur, żyłek wędkarskich, pojemników, nart, żagli.

Co gorsze- podczas produkcji PEGów nie jest możliwe, uniknięcie zanieczyszczenia ich substancjami pobocznymi, jak np. Dioksan (rakotwórczy), który nawet nie jest wymieniany na etykietach składu, bo jest tylko substancją poboczną!

> Są to mieszaniny związków chemicznych w ich skład wchodzą między innymi glikol propylenowy i glikol polietylenowy. PEGi są szeroko stosowane w produkcji kosmetyków- pełnią w nich rolę rozpusz-czalników i emulgatów, a także zwiększają lepkość. To dzięki nim kosmetyki zyskują gładką i jednolitą konsystencję, boumożli-wiają połączenie substancji wodnych z oleistymi.

PEG-4 (Polimer z grupy polieterów, będący produktem polimeryzacji tlenku etylenu o wzorze HOCH3-(CH2-O-CH2 )n-CH2OH, gdzie n=3. Jest niejonowy, higroskopijny, rozpuszczalny w wodzie, dobry rozpusz-czalnik dla substancji czynnych. W kosmetykach pełni następujące funkcje: humektanta ( nieokluzyjnego składnika nawilżającego) tzn. substancji która ma zdolność trwałego wiązania i wody w skórze rozpuszczalnika substancji nawilżającej PEG-100 Również polimer z omawianej grupy polieterów, różniący się liczbą n=99. Dzięki zwiększeniu masy, oprócz tego, że może w kosmetykach pełnić funkcje: rozpuszczalnika, humektanta, substancji nawilżającej, to ponadto także modyfikatora reologii oraz lepiszcza (tzn. spoiwa łączącego składniki w jednolitą masę) Inne pochodne PEG-20 Almond Glycerides Są to monoglicerydy z oleju ze słodkich mig-dałów oksyetylenowane 20molami tlenku etylenu. W kosmetykach pełni funkcję emulgatora O/W. PEG-42 Babassu Glycerides (monogicerydy z oleju babassu oksyety-lenowane 42 molami tlenku etylenu). PEG-6 Caprylic/Capric Glycerides ( glicerydy mieszaniny kwasów kaprylowego i kaprynowego oksyetylenowane 6 molami tlenku etylenu) PEG-6 Cera alba Jest to wosk pszczeli oksyetylenowany 6 molami tlenku etylenu. Jest umiarkowanie lipofilowym niejonowym spc. PEG-2 (15) Aminy tłuszczowe oleju kokosowego oksyetylenowane 2 (15) molami tlenku etylenu. Stosowane w kosmetyce jako emulgatory. PEG-20 (40) Corn Glycerides Monoglicerydy z oleju kukurydzianego oksyetylenowane 20 (40) molami tlenku etylenu. Są niejonowymi spc, pierwszy z nich nierozpuszczalny w wodzie, drugi natomiast dobrze rozpuszczalny. PEG-2 (150) Distearate Distearyniany glikolu polietylenowego. Pierwszy z nich nierozpuszczalny w wodzie, liofilowy, przez co spełnia funkcje substancji zmętniającej, emolienta. PEG- 2 (20,150) Laurate Są to kwasy laurynowe oksyetylenowane 2 (20,150) molami tlenku etylenu. Mogą pełnić role:emolientów, środków zwilżających, emulgatorów, środków pianotwórczych, poprawiających jakość i stabilność piany modyfikatorów reologii, solubilizatorów.

PEG-8 i PEG-12 Związki o wzorze HOCH3-(CH2-O-CH2 )n-CH2OH, z których pierwszy ma n=7, a drugi n=11. Posiadają podobne właściwości jak poprzednik, przez co pełnią te same funkcje w produktach kosmetycznych.  PEG: PEG-60 Almond Glicerides Są to monoglicerydy z oleju ze słodkich migdałów oksyetylenowane 60 molami tlenku etylenu. Jest hydrofilowym niejonowym spc o wskaźniku HLB równym 15+/- 0,5. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, tworząc przezroczyste roztwory. PEG-4 Castor Oil ( mogą być również PEG-5, 11, 18, 22,30, 35, 40, 45, 60, 200) Są to oleje rycynowe oksyetylenowane 4 ( 5,11, 18, 22, 30, 40, 45, 60, 200) molami tlenku etylenu, będące niejonowymi spc o wskaźnikach HLB od 3,6. do 19. Nie rozpuszczają się w wodzie ( oprócz PEG-45, 60,200. Posiadają właściwości kondycjonujące oraz nawilżające. W preparatach kosmetycznych mogą pełnić następujące funkcje: emolientów– tzn. Substancji hydrofobowych, które są dodawane do kosmetyków w celu natłuszczania, wygładzania i pośredniego nawilżania skóry (w przypadku olejów oksyetylenowanych mniejszą liczbą moli tlenku etylenu) modyfikatorów reologii, tzn. może podwyższać lub obniżać lepkość gotowego produktu substancji zwilżających emulgatorów ( olejki oksyetylenowane liczbą moli powyżej 18) środków myjących, pianotwórczych, substancji stabilizujących i poprawiających jakość piany solubilizatorów (w przypadku olejów oksyetylenowanych dużą liczbą moli tlenku etylenu (60, 200)

Omawiane związki (PEG i pochodne) są szeroko stosowane w preparatach kosmetycznych. W literaturze pojawia się wiele negatywnych opinii na temat tych surowców. Emulgatory zawierające PEG mogą rozpulchniać i osłabiać skórę - przez to staje się ona bardziej podatna na wnikanie toksycznych substancji do wnętrza. Najważniejsze jest jednak to by zawartość tych składników nie przekraczała dopuszczalnego stężenia wg zaleceń Unii Europejskiej.

Jakich oznaczeń unikać więc w kosmetykach, jeżeli zależy nam na ich całkowitej naturalności i świadomości, że dany składnik jest bezpieczny? PEG, PPG, glikol polietylenoglikol, poliglikol oksyetylenowy, polioksyetlenoglikol, makrogol, carbowax, polyethylene glikol, PEO, polyethylene oxide (Ze względu na szkodliwość zostały całkowicie zakazane w kosmetyce naturalnej). Istnieją naturalne emulgatory stosowane w certyfikowanych i naturalnych kosmetykach. Występują najczęściej pod nazwami: Lanolil Alcohol, Cetearyl Alcohol, Lanolin, Cera Alba, Lecytyna, Wosk Pszczeli, Guar Gum, Xanthan Gum.